ANG BUHAY AY ISANG TALINGHAGA

Maraming modelo ang buhay: palasurian, palaisipan at talinghaga na tumutulong natin para maunawaan ang isang bagay na kumplikado, masalimuot at tila baga di maunawaan sa buhay.

Mayroong ang Buhay ay isang Larong paaralan ng kaisipan (at marami nitong sakop na eskwelahan): Buhay na isang Baseball game, Buhay na isang Football game, Buhay ay katulad ng Tennis, Buhay ay katulad ng Chess, Buhay ay Monopoly at iba pa.

Sabi ni Eugene Hare minsan, “Ang Buhay ay parang laro ng kards.” Sa di makitang pinanggalingan ang kards ay pinag iiba iba ang pagkasunodsunod nito at pagkatapos idedel sa naglalaro. Pagkatapos, kinumpleto ni Josh Billings ang palaisipan: Ang buhay ay binubuo hindi lamang sa paghawak ng magagandang kards kundi sa pakikipaglaro na mabuti ang paghawak nito.

Talaga bang laro ang buhay o gawain? Sabi ni Karl Marx, “Ang mabuhay ay pagtatrabaho,” at sabi pa ni Henry Ford at ang ibang tao ay sumang-ayon. (“Ang buhay ay trabaho.”). May di sumang-ayon naman sa sinabi ni Leon de Montenaeken na “Ang buhay ay laro,” and ni Liza de Minnelli na kumanta, “Ang buhay ay bahay-sayawan.”

Sabu ni Seneca, “Ang buhay ay laro. Hindi ang haba nito kundi ang pagganap ang may kwenta.” Anong klaseng laro kaya it? Ang suhestiyon ni Jean de La Bruyere ay ang buhay ay “trahedya sa mga nagdamdam, katatawanan naman sa mga nag-iisip.” Tinawag naman ni Kirk Douglas na ang buhay ay isang iskrip ng nakakatawang larawan, sagot naman ni Seneca kay Douglas sa isang pangungusap “Di masama.”

Si Shakespeare syempre tinawag ang buhay “Ang manlalaro dito ay magyabang at nag-alala sa isang oras na yugto…” at dinugtungan pa ni James Thurber na “Ito’y kwento na isinaysay sa idyoma, puno ng galit at walang tunog.” George Bernard Shaw, “Ang buhay ay hindi isang maikling kandila kundi parang isang maliwanag na tanglaw na aking nahawakan sa ngayon.”

Mayroon naman nagustuhan ang pangmusika na palasurian. “Ang buhay ay parang isang trumpeta,” W.C. Handy pinupunto na, “Kung hindi marami ang ibibigay mo papasok, ay hindi rin madami ang makukuha mo palabras.” Sabi ni Samuel Butler, “Ang buhay ay isang paglalaro mag-isa ng violin sa publiko at natuto ka sa instrumento sa kalaunan.  Ella Wheeler Wilcox sa kanyang kanta: “Ang buhay natin ay mga kanta: Ang Diyos ang sumulat sa salita at tayo ang nagpapaayon nito sa mga gusto nating musika; at ang musika ay nagiging masaya, o matamis o malungkot habang pinipili natin ang uso ng pagsusukat.”

Isa sa pinakamagandang sinulat na pagsusuri ay galing sa Jewish Theological Seminary: “Ang buhay ay nag-iisang letra ng alphabet. Itong maging walay kahulugan. O pwede itong maging parte ng isang malaking kahulugan.”

Isang napakalaking letra ng alphabeto sa Amerika, pagsasawalat ni Helen Keller, “Ang buhay ay isang walang takot na pakikipagsapalaran o wala.” George Bernard Shaw, sa kanyang sariling pananaw sumang-ayon: “Ang buhay ay nagkasunodsunod na nakakagiliw na kahangalan. Mahirap ang paggawa nito. Huwag mawalan ng pagkakataon: hindi ito dumadating araw-araw.”

Kung naging masyado tayong pribado sa pag-uugnay o pagsasangguni, balik tayo sa kamunduhan. Paano kaya kung isasara natin ang kabanatang ito sa pagbabatay ng Buhay sa Pagkain?

“Ang buhay ay isang sibuyas,” Carl Sandburg nagsulat, “kung babalatan mo ito sa isa-isa sa nakapatong nitong balat, at minsan iiyak ka.” “Ang buhay isang artichokes,” T.A Dorgan nagsasabi sa atin, “dadaanan mo pa ang napadaming proseso pero nakukuha mo lang ay konti.” O sa pinupunto ni Auntie Mame, “Ang buhay ay isang salo-salo, pero ang mga dumadalo ay nagugutom pa rin.

At ano kaya para sa atin ang buhay? Ano ang paghahantulad na ginagamit natin para dito sa paglalarawan? Hanggang sa sunod na paglalathala ng pagsusulat nalang.

Ang buhay ng tao na kahit anong halaga ay isang walang katapusang estoryang palaisipan.

Ang pinakalayunin sa pagkabuhay ay para mapagkasundo ang umuusbong na opinion na dinadala sa sarili natin habang ang ibang tao ay may mga kakilakilabot na bagay na sinasabi tungkol sa atin.